Birleşmiş Milletler (BM), 2021’de her 4,4 saniyede bir çocuk veya genç ölümünün gerçekleştiğini, önlem alınmaması halinde 2030’a kadar daha fazla çocuk veya gencin yaşamını yitirebileceğini bildirdi.
BM Çocuk Ölümleri Tahminleri Kuruluşlar Arası Grubu’nun (BM IGME) yayımlanan son raporuna göre, 2021’de 5 milyon çocuk 5 yaşından önce hayatını kaybederken, 5-24 yaş arası 2,1 milyon çocuk veya genç yaşama veda etti.
BM’nin yayımladığı bir diğer rapora göre, aynı dönemde 1,9 milyon bebeğin ölü doğduğu tespit edilirken, bu ölümler sağlık sistemine adil erişim ve yüksek kaliteli çocuk sağlığı hizmetlerinin sağlanmasıyla önlenebilirdi.
2000 yılından bu yana dünya genelinde her yaşta daha düşük ölüm riski kayda geçerken, küresel olarak 5 yaş altı çocuk ölümleri yüzde 50 azaldı.
Bu süreçte, 5-24 yaş arası çocuk ve gençlerin ölüm oranında yüzde 36, ölü doğum oranında ise yüzde 35’lik düşüş yaşandı. Ölümlerin azalmasına en önemli etkenlerden biri olarak, kadın, çocuk ve gençlerin faydalandığı temel sağlık sistemlerine yapılan yatırımlar gösteriliyor.
Ancak 2010 sonrasında ölüm oranlarındaki düşüş önemli ölçüde azalmaya başlarken, 54 ülke, 5 yaş altı çocuk ölümleri için belirlediği Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerini tutturamama riskiyle karşı karşıya.
-2030’a kadar yaklaşık 59 milyon çocuk ve genç ölebilir
2021’de her 4,4 saniyede bir çocuk veya genç ölümünün gerçekleştiğini açıklayan BM, sağlık sistemlerinin yeteri kadar geliştirilmemesi halinde 2030’a kadar yaklaşık 59 milyon çocuk ve gencin ölebileceği, 16 milyon bebeğin ise ölü doğum nedeniyle kaybedilebileceği uyarısında bulundu.
Raporda görüşlerine yer verilen Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) Veri Analitiği Planlama ve İzleme Direktörü Vidhya Ganesh, her gün çok sayıda ebeveynin çocuklarını kaybetmesi travmasıyla karşılaştığını belirterek, “Böylesine yaygın ve önlenebilir bir trajedi, asla önlenemez olarak kabul edilmemelidir. Her çocuk ve kadının eşit olarak faydalanabileceği temel sağlık hizmetlerine yapılacak yatırım ve güçlü siyasi irade ile ilerlemek mümkündür.” ifadelerini kullandı.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Anne, Çocuk ve Ergen Sağlığı Enstitüsü Direktörü Anshu Banerjee, çocukların hayatta kalma şansının sadece doğduğu yere göre şekillenmesi ve hayat kurtarıcı sağlık hizmetlerine ulaşmada yaşanan eşitsizliklerin büyük bir adaletsizlik olduğunu belirtti.
Banerjee, “Dünyadaki tüm çocuklar, ihtiyaçlarının karşılanması, hayata en iyi şekilde başlamaları ve geleceğe umutla bakabilmeleri için güçlü temel sağlık hizmetlerine ihtiyaç duymaktadır.” değerlendirmesinde bulundu.
-En fazla çocuk ölümü Sahra Altı Afrika ve Güney Asya’da
Sahra Altı Afrika ve Güney Asya çocuk ölümlerinin en çok yaşandığı bölgeler olarak öne çıkarken, Sahra Altı Afrika’da 2021’deki tüm 5 yaş altı çocuk ölümlerinin yüzde 56’sı, Güney Asya’da ise yüzde 26’sı görüldü.
Sahra Altı Afrika’da doğan çocuklar dünyada en fazla ölüm riskiyle karşı karşıya kalırken, bu riskin Avrupa ve Kuzey Amerika’da doğan çocuklardan 15 kat daha fazla olduğu belirtiliyor.
Kovid-19 salgını direkt olarak çocuk ölümlerini etkilemese de salgının gelecekte bu riski artırabileceği tahmin ediliyor.
Raporlar, aşılama kampanyaları, beslenme hizmetleri ve temel sağlık hizmetlerine ulaşımdaki eksiklere dikkati çekerken, bu durumun sağlık ve refahı uzun yıllar boyunca tehlikeye atabileceği belirtiliyor.
