Dünya Bankası’nın yeni raporuna göre, Kıbrıs Türk ekonomisi 2024 yılında güçlü bir büyüme kaydetmiş olsa da, enflasyonist baskılar yüksek seyretmeye devam etmiş ve mali baskılar artmıştır. AB tarafından finanse edilen Kıbrıs’ta Ekonomik Yakınlaşma ve Entegrasyonun Desteklenmesi programı kapsamında hazırlanan rapor, rekabet gücünün artırılması ve ada içi ekonomik entegrasyonun güçlendirilmesi için önerilerde bulunmaktadır.
2025 Makroekonomik İzleme Raporu: Darboğazların Ötesine Geçmek: Ekonomik Entegrasyonun Önünü Açmak kapsamında, Kıbrıs Türk ekonomisinin geçen yıl, büyümenin ana itici gücü olan iç tüketim sayesinde yüzde 6,4 oranında büyüdüğü tahmin edilmektedir. Hem kamu hem de özel sektördeki ücret artışları enflasyonu hafifletmeye ve harcamaları artırmaya yardımcı olmuştur. Ancak, hizmetlere yönelik talebin önemli bir göstergesi olan Yeşil Hat geçişleri durgun seyretmiş ve ada içi ticaret hafif bir düşüş kaydetmiştir. Şu anda Yeşil Hat ticareti, Kıbrıs Türk toplumunun dış satışlarının sadece yüzde 10’unu oluşturmakta ve potansiyelinin çok altında kalmıştır. Bu durum, ekonomik entegrasyonu engelleyen düzenleyici uygulamaların ele alınması gerektiğini ortaya koymaktadır.
Gelecekte, dış ve iç talebin zayıflaması, süregelen enflasyon ve mali baskıların artması nedeniyle büyümenin yüzde 4,2 civarına gerilemesi beklenmektedir. Sürdürülebilir ve kapsayıcı büyümeyi desteklemek için politika öncelikleri arasında harcama verimliliğinin artırılması, vergi tabanının genişletilmesi ve sosyal korumanın daha iyi hedeflenmesi yer almaktadır. Yapısal reformlar, özel sektörün gelişmesi için hâlâ kilit öneme sahiptir.
Bu yılki rapor, adadaki ticaret entegrasyonunun daha da artması için gerçekleştirilemeyen potansiyele özel bir vurgu yapmaktadır. Rapor, özellikle büyümeye ve istihdam yaratmaya katkı yapan işletmeleri destekleyerek, tüketici fiyatlarını düşürmek, tedarikçi seçeneklerini genişletmek ve ekonomik rekabet gücünü artırmak için düzenleyici uygulamaları modernize etme fırsatına dikkat çekmektedir.
Dünya Bankası Avrupa Birliği Bölümü Direktörü Anna Akhalkatsi, “Kıbrıs Türk toplumuna giren ürünler diğer birçok ekonomide olduğundan daha pahalıdır ve bunun nedeni piyasa güçleri değil, büyük ölçüde düzenlemelerdeki kısıtlayıcı unsurlardır” dedi. “Ticaret engellerinin azaltılması ve düzenleyici süreçlerde şeffaflığın artırılması, ada genelinde daha fazla ekonomik yakınlaşma ve entegrasyon için önemli fırsatlar yaratabilir.”
Ekonomik entegrasyonu teşvik etmek ve ortak refahı sağlamak amacıyla rapor, lisans gerekliliklerinin basitleştirilmesini, güncelliğini yitirmiş ön izin sisteminin giriş noktalarında uygulanacak risk temelli kontrollerle değiştirilmesini ve piyasa gözetiminin ve düzenleyici süreçlerdeki şeffaflığın iyileştirilmesini önermektedir. Ayrıca, uyum sağlayan tüccarlar için pilot teşviklerin uygulanmasını, standartların uyumlaştırılmasını, altyapının güçlendirilmesini, piyasa bilgilerine ve finansmana erişimin kolaylaştırılmasını ve mevcut durumda ada içi ticaret akışını sınırlayan vergilendirme uygulamalarının gözden geçirilmesini önermektedir.
