Türkiye’nin, Kıbrıs’a 1964’teki ilk müdahalesinde şehit düşen Hava Pilot Yüzbaşı Cengiz Topel’in hayatını konu alan belgesel, Cumhurbaşkanlığı Yerleşkesi’nde ilk kez gösterildi. Cumhurbaşkanı Tatar, Topel’in Kıbrıs Türk halkının gönlünde bir kahraman olduğunu vurguladı.
“Gökyüzünün Sesi” isimli belgesel, Cumhurbaşkanlığı, Türkiye Kültür ve Turizm Bakanlığı, Türkiye’nin Lefkoşa Büyükelçiliği, TC Kalkınma ve Ekonomik İş Birliği Ofisi, Boğaziçi Küresel ve Halkbank’ın katkılarıyla hazırlandı.
Belgeselin ilk gösterimini Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, Türkiye’nin Lefkoşa Büyükelçisi Ali Murat Başçeri ve Başbakan Yardımcısı, Turizm ve Çevre Bakanı Fikri Ataoğlu da izledi.
ERSİN TATAR: TOPEL KIBRIS TÜRKÜ’NÜN BİR KAHRAMANI
Cumhurbaşkanı Ersin Tatar etkinlikte yaptığı konuşmada, Erenköy Direnişiyle anılan Cengiz Topel’in Kıbrıs Türkünün bir kahramanı olduğunu ifade etti.
Tatar, Türkiye’nin tek taraflı müdahale hakkının 1960 Kıbrıs Cumhuriyeti’nin kuruluş anlaşmasına dahil edilmesinin, dönemin Türkiye Başbakanı Adnan Menderes, Dışişleri Bakanı Fatih Rüştü Zorlu, Kıbrıs Türk Toplum Lideri Dr. Fazıl Küçük ve Kurucu Cumhurbaşkanı Rauf Raif Denktaş sayesinde olduğunu belirtti.
“Türk Hava Kuvvetleri adaya müdahale edebildiyse, bu Türkiye Cumhuriyeti’nin Kıbrıs adası üzerindeki tek taraflı müdahale hakkı sayesinde etmiştir” diyen Tatar müdahalenin, Kıbrıs Cumhuriyeti Kuruluş Anlaşmasında yer alan garantörlük hakkı kapsamında Türkiye’nin ilk icraatı olduğunu ifade etti.
Türkiye’nin müdahale hakkını pek çok kez değerlendirmeye aldığına işaret eden Tatar, 1965’de Süleyman Demirel’in Başbakanlığı döneminde, müdahale için bakanlar kurulu kararı alındığını ancak ABD Başkanı Lyndon Johnson tarafından Türkiye’nin Kıbrıs’a müdahalesini önlemek amacıyla Türkiye’ye yazılan ve “Johnson mektubu” olarak bilinen mektup ve bir çok başka nedenden dolayı hayata geçirilemediğini anlattı.
Türkiye’nin Cumhuriyet tarihinde verdiği ilk hava şehidi olan Cengiz Topel’in Kıbrıs Türkünün her zaman kalbinde yaşayacağını ifade eden Tatar, Türk Hava Kuvvetlerinin 8 Ağustos 1964’te gerçekleştirdiği müdahalede Rum ve Yunan çetelerinin geri püskürtüldüğünü belirtti. Tatar, “Bu müdahale bir bakıma küçük Çanakkale Zaferi olarak, Erenköy Milli Mücadele tarihinde yer alıyor” dedi.
Uçağının düşürülmesinin ardından uçaktan paraşütle atlayan Cengiz Topel’in Rumlar tarafından esir alındığını ve “insanlık dışı” muameleyle” şehit edildiğini kaydeden Tatar, “Önemi bir ismin belgeselinin yapılması Kıbrıs Türk halkının mücadelesine gösterilen saygının göstergesidir” dedi.
Belgeselin gelecek nesillere aktarılacak bir belge niteliğinde olduğunu belirten Tatar, belgeselin ortaya çıkmasında katkısı olan herkese teşekkür etti.
ALİ MURAT BAŞÇERİ
Türkiye’nin Lefkoşa Büyükelçi Ali Murat Başçeri de, ülkeye ilk kez göreve geldiği 2001’de Büyükelçiliğin arşivinde en önce ilgisini çeken dosyanın Cengiz Topel’in “şahadeti ve naaşının teslim alınmasıyla” ilgili dosya olduğunu belirtti.
Dosyada Cengiz Topel’le ilgili raporların yer aldığını kaydeden Başçeri, raporlar ve tüm uğraşlara rağmen Cengiz Topel’e nasıl ulaşılamadığı hakkında pek çok kişinin anılarını da dinlediğini anlattı.
Başçeri, “Cengiz Topel’a ulaşılmaya gayret edilip ulaşılamadığıyla ilgili hikayelerini de dinleyince son derece duygulandığımı hatırlıyorum. Böylesine bir karakter ve olayın belgesel haline getirip gelecek nesillere aktarılmasında emeği geçen herkese teşekkür ediyorum” dedi.
Başçeri, Cengiz Topel’in anısını yaşatmak için hem ülkede hem de Türkiye’de ellerinden geleni yaptıklarını da ifade etti.
