Ortaokullar ile Ortaöğretim Kurumları İçinde ve Dışında Uyulacak Kurallar ve Disiplin (Değişiklik) Tüzüğü, Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edildi.
Kıbrıs Türk Orta Eğitim Öğretmenler Sendikası (KTOEÖS) ve Kıbrıs Türk Öğretmenler Sendikası’nın (KTÖS), Disiplin (Değişiklik) Tüzüğü’ne karşı Anayasa Mahkemesi’nde açtığı davanın karar duruşması bugün yapıldı.
Anayasa Mahkemesi ve Yüksek Mahkeme Başkanı Bertan Özerdağ başkanlığında gerçekleştirilen duruşmada, Başsavcı Yardımcısı Cemaliye Usanmaz ile öğretmen sendikalarını temsilen Avukatı Öncel Polili hazır bulundu.
Özerdağ ve Anayasa Mahkemesi Yargıçlarının dava hakkındaki değerlendirmelerini okumasının ardından karar açıklandı.
BERTAN ÖZERDAĞ
Anayasa Mahkemesi ve Yüksek Mahkeme Başkanı Bertan Özerdağ dava hakkındaki değerlendirmesinde, değişiklik tüzüğünün anayasanın laiklik, vicdan ve din özgürlüğü ile eğitim hakkına ilişkin düzenlemelerine aykırı olmadığına karar verdi. Özerdağ bu karara varırken Avrupa Birliği İnsan Hakları Sözleşmesine, Uluslararası Çocuk Hakları Sözleşmesine ve TC Anayasa Mahkemesi kararlarına atıfta bulundu.
Özerdağ, okullarda uygulanacak bu düzenlemeler hakkında öncelikle yasa yolu ile ilke, esas ve sınırlarının belirlenmesi gerektiğine karar verdi. Özerdağ, yasa ile bu ilke ve esaslar belirlenmeden “Temel Hak ve Özgürlüklerin Özü ve Sınırlandırılması” kapsamında Bakanlar Kurulu’nun tüzük yapma yetkisi bulunmadığını söyledi.
GÜLDEN ÇİFTÇİOĞLU
Anayasa Mahkemesi Başkan Yardımcısı Gülden Çiftçioğlu da, tüzüğün Bakanlar Kurulu tarafından Anayasal yetki sınırı aşılarak yapıldığını ifade etti.
ANAYASA MAHKEMESİ, OY ÇOKLUĞU İLE DİSİPLİN TÜZÜĞÜ’NÜN LAİKLİK YÖNÜNDEN ANAYASAYA AYKIRI OLMADIĞINA KARAR VERDİ
Anayasa Mahkemesi, laiklik, eğitim hakkı ve eşitlik yönünden yaptığı değerlendirmede, Disiplin (Değişiklik) Tüzüğü’nün; oy çokluğu ile Anayasaya aykırı olmadığına karar verdi.
Yürütmenin yetkisi ile temel hak ve özgürlüklerin yasayla sınırlandırılması yetkisi açısından ise Anayasa’ya aykırı olduğu oy çokluğuyla karar verilen tüzük, bu gerekçeyle iptal edildi.
Mahkeme Disiplin (Değişiklik) Tüzüğü’nün içeriğini laikliğe, din ve vicdan özgürlüğü ile eğitim ve öğrenim haklarına aykırı bulmadı ancak düzenlemenin meclis yoluyla yasa aracılığıyla yapılması gerektiğine hükmetti.
Anayasa Mahkemesi kararında şu ifadelere yer verildi:
“Dava konusu değişiklik tüzüğünün 3, 4, ve 5’inci maddelerinin 1, 8, 19, 23, 59 ve 60’ıncı maddelerine oyçokluğuyla aykırı olmadığına ve değişiklik tüzüğünün 1, 2, 3, 4, 5,6 ve 7’inci maddelerinin Anayasa’nın 3(4), 5 ve 11’inci maddelerine ise oyçokluğuyla aykırı olduğundan iptaline karar verdi”.
Anayasa Mahkemesi’nin Disiplin Tüzüğü’nde yapılan değişikliği iptal etmesi, Lefkoşa’daki Mahkemeler önünde bekleyen Kıbrıs Türk Orta Eğitim Öğretmenler Sendikası (KTOEÖS) üyesi öğretmenler tarafından alkışlarla karşılandı.
Kararın açıklanması üzerine, “Direne Direne Kazanacağız”, “Kıbrıs Laiktir, Laik Kalacak” ve “Bağımsız Yargı, Güvenli Gelecek” sloganları atıldı.
Mahkemelere, bazı CTP milletvekilleri, sendika, sivil toplum örgütü temsilcileri ve siyasiler de gelerek, öğretmenlere destek belirtti.
SELMA EYLEM
Kararın açıklanması sonrası duruşma salonundan çıkarak, Mahkemeler önünde gelen KTOEÖS Başkanı Selma Eylem, gözyaşlarına hakim olamadı.
Basın açıklamasında, Mahkemenin, tüzüğü Anayasa’ya aykırı bulduğunu ifade eden Eylem, tüm baskı ve tehditlere rağmen mücadele veren öğretmenlere ve bu süreçte yanlarında olan tüm sivil toplum örgütü, sendikalar, siyasi partiler ve sokağa çıkarak, çocuklara sahip çıkan halka teşekkür etti.
Eylem, İrsen Küçük Ortaokulu, Bekirpaşa Lisesi ve Atatürk Meslek Lisesi’ndeki öğretmenlere ayrıca teşekkür etti.
“Yasa ve Anayasa tanımaz anlayışla kararlar üretirseniz, bunun karşısında halkı bulursunuz.” diyen Eylem, öğretmenlerin ve halkın, dayatmalara karşı mücadele etmeye devam edeceğini belirtti.
ÖNCEL POLİLİ: MAHKEME, DİSİPLİN TÜZÜĞÜ’NÜN EGEMENLİK HAKKI İHLALİ OLDUĞUNA KARAR VERDİ
Mahkeme’nin kararının hemen ardından basına konuşan Öncel Polili, mahkeme çıkışı yaptığı açıklamada, Anayasa Mahkemesi’nin, Bakanlar Kurulu’nun, dava konusu tüzüğü yapmaya yetkisi olmadığına, dolayısı ile tüzüğün egemenlik hakkının ihlali olduğuna karar verdiğini duyurdu.
“BAKANLAR KURULU, KKTC ANAYASASI’NI TANIMAMAKTADIR”
“Defalarca söylüyoruz, Bakanlar Kurulu, KKTC Anayasası’nı tanımamaktadır” diyen Öncel, Bakanlar Kurulu’nu “anayasal düzeni kaldırmaya çalışmakla” suçladı. Öncel, Anayasa Mahkemesi’nin özellikle, egemenlik maddesine atıfta bulunarak, “hiçbir devlet mercisinin, yetkisini anayasadan almayan bir konuda mevzuat yapamayacağını” ifade ettiğini duyurdu.
“YİNE DE DİSİPLİN TÜZÜĞÜ MECLİS’TE DÜZENLENEBİLİR; MÜCADALEYE HEM SOKAKTA HEM DE MAHKEMEDE DEVAM EDECEĞİZ”
Anayasa Mahkemesi’nde 3 farklı karar okunduğunu belirten Öncel, kararların davacı lehine olduğunu ancak, disiplin tüzüğü meselesinin mecliste düzenlenebilecek bir mesele olduğunu vurgulayarak “mücadeleye hem sokakta hem de gerekirse mahkemede devam edeceklerini” duyurdu.
CANSU NAZLI
Avukat Cansu Nazlı da, kararın, Bakanlar Kurulu’nun yürütme yetkisini aştığı ve yasama alanına girdiği yönünde olduğunu kaydetti. Mahkemenin, tüzüğü, Anayasa’nın egemenlik ilkesine aykırı bulduğunu ifade eden Nazlı, temel hakların yalnızca yasa ile sınırlanabileceğinin öngörüldüğünü, tüzükle böyle bir sınırlama yapılmasının da Anayasa’ya aykırı olduğunu dile getirdi.
Tüzük değişikliğinin çoğunluk kararıyla iptal edildiğini kaydeden Nazlı, “Din ve vicdan özgürlüğüyle ilgili takdir yetkisinin Anayasa Mahkemesi’nin değerlendirme konusu olmayacağı da kararda ifade edilmiştir.” dedi. Bu kısmın siyasi iradeyle ilgili olduğuna dikkat çeken Nazlı, toplumsal mücadeleye devam edeceklerini belirtti.
CTP Milletvekili Ürün Solyalı ise konuşmasında, “İlk günden söylediğimiz şeyin Anayasa Mahkemesi tarafından da tekrar edildiğini duyma ihtiyacı varmış.” diye konuştu.
Temel hak ve özgürlükler, çocuk hakları, din ve vicdan hürriyeti gibi meselelerin Bakanlar Kurulu’nun iki dudağı arasında olmaması gerektiği, bunların Meclis’in görev alanı olduğu konusunda net bir karar üretildiğini ifade eden Solyalı, Bakanlar Kurulu’nun siyasi tercihlerinin ne çocukları ne de toplumu kullanmak adına doğru olduğunun altının çizildiğini söyledi.
Anayasa Mahkemesi’nin söz konusu meselelerin Meclis’te konuşulması gerektiği konusunda vurgusu olduğunu yineleyen Solyalı, “Umarım bir ders çıkarılmıştır.” dedi.
Tüzük değişikliğinin iptal edildiğini, öğretmenlere ve okul yönetimlerine verilen yetkilerin aynen devam edeceğini belirten Solyalı, hiçbir çocuğun zarar görmemesinin önce öğretmenlerin sonra velilerin ve siyasilerin temel hedefi olacağını söyledi. Solyalı, öğretmenlerin süreci doğru yöneteceklerine emin olduğunu dile getirdi.
TAHİR GÖKÇEBEL
KTOEÖS Genel Sekreteri Tahir Gökçebel de, mahkemenin, topluma sırtını dönmemesi, toplumun duyarlılığına hassasiyet göstermesi nedeniyle teşekkür etti.
Belli bir süre, toplumu temsil için yetki alan milletvekili veya bakanın toplum adına hareket etmesi gerektiğini ifade eden Gökçebel, Anayasa’yı bir gecede ortadan kaldırma hakkının demokrasi olmadığını belirtti.
Toplumun her kesiminin karşı karşıya getirildiğini savunan Gökçebel, öğretmenden ve mücadeleyi yapan insanlardan özür dilenerek, itibarının geri verip, verilmeyeceğini sordu.
DURUŞMA ÖNCESİ
KTOEÖS üyesi öğretmenler, duruşma öncesi Mahkemeler önüne yürüyerek, geldi. Bu sırada Posta Dairesi önündeki bir vatandaşın, “KKTC Müslüman Türk devletidir.” diye bağırması ve tekbir getirmesi üzerine polisler, söz konusu vatandaşın yanına giderek, konuştu ve gerginliğe müdahale etti.
Vatandaşın söylemlerine devam etmesine karşı öğretmenler, “Kıbrıs Laiktir Laik Kalacak”, “Gün Gelecek Devran Dönecek Yobazlar Halka Hesap Verecek”, “Mustafa Kemal’in Öğretmeniyiz” sloganları attı ve İzmir Marşı’nı söyledi.
Daha sonra söz konusu vatandaş mahkemeler önünden ayrıldı.
