ANNE SÜTÜ İLE BESLENMEK HER BEBEĞİN HAKKIDIR
Yenidoğan bebeğe verilecek en iyi besin kendi annesinin sütüdür. Anne sütü, en az ilk 4-6 ay boyunca bebeğin gelişiminde gerekli olan biyolojik ve psikolojik tüm gereksinimlerini karşılar. Emzirme sadece bebeğin süt ile beslenmesi olmayıp, ruhsal ve sosyal yönleri de olan kültürel bir olgudur.Bebek doğduktan sonraki ilk bir saat içinde canlı, aktif ve uyanıktır. Bu doğum sonu ilk dönemde (doğumun ilk hiperaktif döneminde), bebek hareketlidir ve gastrointestinal sistemi çalışmaktadır. Bu dönemde anne memesinin tutturulması yararlıdır. Kısaca, bebek doğduktan yarım saat sonra mümkünse anne bebeğine meme vermelidir. Bebeğin meme tutması ile, prolaktin ve oksitosin hormonunun salınımı olacaktır. Bu hormonların etkisi ile memeye süt gelimi ve süt salgılanması uyarılmış olmaktadır. Aynı zamanda uterus kasılacak ve en önemli doğum sonu sorunu olan anne kanamaları üzerine etkisi olacaktır. Bu şekilde çift yönlü yarar gözlenecektir. Ayrıca, memeden süt sağıldıkça, yeni süt yapımı olacaktır. Gebelikte anneye emzirme ve anne sütü konusunda eğitim yapılması gerekmektedir.
Emzirme Ve Süt Akışı Nasıl Olur?
Bebeğin emmesi ile meme başları uyarılmış olur. Bu uyarılar sinirler vasıtasıyla beyine iletilir.Böylece süt üretimi (prolaktin hormonu) ve süt akışı (oksitosin hormonu) başlar. Salgı dokusundan yapılan süt, kanallar boyunca göğüs ucuna doğru ilerler. Süt kanalları göğüs ucundaki kahverengi bölüm (areola) de genişleyerek sütün toplandığı torbacıklarda sütü biriktirir. Bebeğin emmesi ile meme uçlarından anne sütü gelir. Bu döngü emzirme tekrarlandığı sürece devam eder. Sütün üretimini sağlayan hormon (Prolaktin) geceleri daha çok salgılanır, bu hormon anneyi rahatlatarak daha iyi uyumasını / dinlenmesini sağlar. Bu nedenle gece emzirmeleri hem süt yapımını arttırır hem de annenin dinlenmesini sağlar.
Peki, Süt Miktarını Arttırmak İçin Ne Yapılmalı ?
–Doğumdan sonra en kısa sürede bebek emzirilmeli.
–Bebek doğumdan sonraki ilk haftalarda her istediğinde sık sık emzirilmeli.
– Emzirme saatleri bebekle birlikte belirlenmeli ( sizin istediğiniz saatte olması için
inatlaşmayın, emzirme saatleri zamanla düzene girecektir).
-Bebek doğru pozisyonda memeye yerleştirilmeli.
– Geceleri de emzirmeye devam edilmeli.
– Anne de yeterli ve dengeli beslenmeli.
– Biberon, yalancı emzik kullanılmamalı.
– Ek besinlere erken başlanmamalı.
Bebek Yeterli Süt Alıyor Mu?
Hemen her anne bir, hatta iki bebeğe yetecek kadar süt üretir. Ancak çoğu anne ‘yeterli sütüm yok, bebeğim iyi beslenemiyor’ telaşına kapılır, Burada önemli olan bebeğin aldığı süt miktarıdır. Bebeğiniz günde 6-8 kez bol miktarda açık renkli idrar yapıyorsa, ağırlığı haftada 125- 200gr, ayda en az 500gr artıyorsa anne sütü yeterlidir.
Anne Sütünün Faydaları..
– Bebeğin ruh ve vücut sağlığı için en uygun besindir.
-Her zaman hazır, temiz, uygun ısıdadır, ekonomiktir.
– Sindirimi en kolay besin maddesidir.
– Her annenin sütü kendi bebeği için en uygun özelliktedir. Prematüre bebeği olan annenin sütü prematüre bebeğe,1 aylık bebeği olan annenin sütü 1 aylık bebeğe,3 aylık bebeği olan annenin sütü 3 aylık bebeğe göredir.
-Organ ve sistemlerin gelişmesini düzenleyen büyüme faktörlerini içerdiğinden bebeğin büyümesini ve gelişmesini hızlandırır.
-Anne sütü bebeğin ilk 6 ayda ihtiyacı olan protein, yağ vb. her türlü besin değerine sahiptir. Bu nedenle D vitamini ve flor dışında hiçbir ek besine, ek sıvıya, vitamine gereksinim duymaz.
-Aşırı şişmanlama (obezite) riski daha azdır.
-Annenin ilk gelen sütü (ağız sütü) bebek için çok önemlidir, bebeğin ilk aşısıdır.
– İçerdiği akyuvarlar ve koruyucu maddeler sayesinde bebeğinizi enfeksiyonlara karşı korur.
-Anne sütü, ishale yol açan mikroorganizmaların oluşmasını engeller.
-Anne sütü ile beslenen bebeklerde kansızlık daha az olur.
– İleri yaşlarda gelişebilecek hastalıkların olasılığını da azaltır. Örneğin; alerjik hastalıklar, şeker hastalığı, astım, kanser, damar sertliği, diş çürükleri vb.
-İçerdiği A vitamini ile göz hastalıklarına karşı korur.
– Anne sütü alan bebeklerde pişik, karın ağrısı ve kabızlık daha az görülür.
– Bebeğiniz için doğal bir sakinleştiricidir.
– Emzirmeyle anne ile bebek arasında var olan duygusal bağ gelişir.
-Bebeğinizin zekâ gelişiminin daha iyi olmasını sağlar
Emziren Annenin Beslenmesi Nasıl Olmalıdır?
– Anneler; kendi beslenmenize hamilelik döneminden başlayarak özen gösteriniz.
– Emziren anneler dengeli ve yeterli beslenmeli, rejim yapmamalıdır. Günde ortalama 3-4 litre sulu gıdalar tüketiniz (su, süt, meyve suyu, çorba gibi ).
– Gün içinde düzenli olarak taze sebze ve meyve tüketiniz.
-Gebeliğiniz boyunca içeriği bilinmeyen ve katkı maddesi olan besinleri (hazır çorbalar, hazır meyve suları) tüketmeyiniz.
-Kafeinli içecekler, alkol, sigara kullanmayınız.
– Günde en az iki bardak süt veya yoğurt, peynir gibi süt ürünlerini tüketiniz.
– Soğan, sarımsak,brokoli, kabak, karnabahar,acı baharatlar veya kuru baklagiller, anne sütünün tadını değiştirebilir. Bu durum bazı bebeklerde huzursuzluk (gaz oluşturma, emmeyi reddetme gibi) yaratırken, bazıları hiç fark etmeyebilir. Bebeğinizde ciddi birtakım huzursuzluklar gelişirse, bu tür besinler ya daha az sıklıkla tüketilmeli ya da hiç tüketilmemelidir.
– İstirahat ediniz.
Öneriler:
- Doğumdan sonraki ilk yarım–1 saat içinde emzirmeye başlanılmalıdır.
- İlk 6 ay sadece anne sütü verilmelidir.
- Anne sütüyle birlikte 6 aydan itibaren ek besinlere başlanmalıdır.
- 2 yaşına kadar ek besinlerle birlikte anne sütü vermeye devam edilmelidir.
Yakın Doğu Hastanesi Diyetisyeni Gültaç Dayı
