Merhaba TV20 okuyucuları, herkese güzel bir hafta
dilerim. Yeni bir ay ile yeni umutların gönlünüzce
olmasını dilerim. Eylül ayının gelmesiyle okul
hazırlıkları başlamıştır.
Gündemimiz EMPATİ
İletişim becerilerinin başlaması ile EMPATİ de
gelişmeye başlamaktadır.
Kişilerarası ilişkilerde çok önemli olan empati, ahlaki
davranışla ilgilidir.
Çocuklarda empati gelişiminin başlamasıyla
çevresindeki kişilerin fikir ve duygularını
anlayabildiğinde daha arkadaş canlısı olurlar. Bilişsel
yapının gelişmesiyle çocukların empati yetenekleri de
gelişecektir.
Genel itibariyle çocuklar;
İki ile dört yaşları arasında nasıl hissettiklerini
anlamaya başlamaktadır.
Beş ile yedi yaşları arasında çocuklar şefkat
geliştirmekte ve başkalarının duygusal belirtilerini
tanıyabilmektedir.
Bu gelişim aşamaları, çocukların empati geliştirmelerine
yardımcı olmanın temelini oluşturur.
Empatinin gelişimi hayatın ilk birkaç yılında
başlamaktadır. Anne ve babanın çocuğuna gösterdiği
sempati ve sevgi, çocuğun çevresine sempati ve özen
göstermesini sağlamaktadır. Çocuklarına bakan ve
ihtiyaçlarını karşılayan ebeveynler sadece ruhen değil
ahlaki olarak da gelişmelerini sağlamaktadırlar.
Bebekler, doğumdan sonraki ilk yılda kendilerini
değerli hissederler ve ebeveynlerinin onları her zaman
sevip koruyacağına, etrafındakilere sevgi ve şefkat
göstereceğine inanarak acılarının, farkındalıklarının ve
şefkatlerinin temelini atarlar.
“BEN” diyebilen çocuklar “BEN” ve “SEN”
kavramlarını ayırt edebilmektedir.
Çocuklar empati kurabilmeyi, ailesinden,
ebeveynlerinden ve sosyalleşerek sonradan
öğrenmektedir. Anne ve babanın yüksek bir empati
duygusuna sahip ve duyarlı çocuklar yetiştirmesi için ilk
olarak kendilerinin örnek bireyler olması gerekmektedir.
Kendi duygularının önemsendiğini ve anlaşıldığını
gören çocuklar, etrafında bulunan diğer insanlara karşı
daha duyarlı olabilmektedir.
Çocuğa bir şey öğretirken, onunla konuşmak ve ne
yapması gerektiğini açıklamak yeterli değildir. Bu
nedenle öğretilmek istenen olgunun sebep sonuç ilişkisi
içinde çocuğa gösterilmesi de gerekmektedir.
Çocuklarda empati duygusunu geliştirebilmek için
onların ne hakkında konuştuğunu anlamaya çalışın.
Çocuğunuzla sohbet ederken;
*Bu onun için ne anlama geliyor?
*Nasıl hissediyor?
*Fikri nedir?
Gibi soruların cevabını arayın. Çocuğunuzun, empati
geliştirebilmesi için duygu ve düşüncelerini açıkça ifade
edebilmesini teşvik ediniz.
Örneğin, çok yorucu geçen bir günün sonunda eve
döndüğünüz zaman çocuğunuzun parka gitme teklifini
geri çevirmek zorunda kalıyorsanız, nedenlerinizi ve
duygularınızı açıkça ifade etmeniz gerekmektedir.
Çevremizde ebeveynlerin çocuklarının yaşadığı bir
zorluk karşısında kendilerinin akıl yürütüp çözüm
yolları bulmaya çalıştıklarını gözlemlemekteyim.
Çocuğunuzun yaşadığı problemlere ve zorluklara her
zaman kendiniz çözüm bulmak ve akıl vermek zorunda
olduğunuzu hissetmemelisiniz. İlgili konu hakkında
çocukla birlikte konuşulması ve çözümü onların
bulmasını sağlamak kalıcı bir gelişime katkı
sağlayacaktır.
1-2 yaş arasında bulunan çocuklar, o anda yaşadığı
duyguları anlamaya ve karşısındaki kişinin davranışını
taklit etmeye çalışmaktadır.
2-3 yaş arasında bulunan çocuklar, duyguları taklit
edebilmeye başlamaktadır.
3-5 yaş arasında, diğer insanların düşünce ve
duygularının kendisinden farklı olduğunu görmeye ve
bu kişilere yardım etmeye başlamaktadır.
6-9 yaş arasında, empatinin tam olarak başladığı
zamandır. Dilin gelişmesi ve soyut düşünme
yeteneğinin gelişmesi ile empati yeteneği de
artmaktadır.
10-12 yaş arasında soyut düşünme becerileri ile
yabancılara karşı empati geliştirebilirler. Dünyanın
sorunları hakkında düşünmeye başlayabilmektedir
***Ebeveyn olarak her şeyden önce, bir çocuğun rol
model olarak birincil rolünün ebeveynleri olduğu
bilinmelidir.
Çok değerli ve önemli bir konu paylaştık. İnsanlar
arasında zorbalığın arttığı bu çağda EMPATİ‘nin
önemini bilerek çocuklarımıza örnek olabilmek bizlerin
görevidir.
Haftaya görüşünceye kadar hoşça kalınız.
Emine Özgenler Trahonlu
