KTMMOB Gıda Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu adına açıklama da bulunan Oda Başkanı Dr. Beste Öymen, Kuzey Kıbrıs’ta bir vatandaşın “Deli Dana Hastalığı” olarak bilinen Bovino Spongiform Ensefalopati (BSE) kaynaklı bir vaka sonucu hayatını kaybettiği açıklanması üzerine, gıda güvenliği ve toplum sağlığı açısından alınması gereken önlemleri sıraladı.
DELİ DANA HASTALIĞIN NEDİR?
İlk olarak “Deli Dana Hastalığı Nedir?” sorunu yanıtlayan Öymen, “BSE, sığırlarda görülen, beyin ve sinir sistemini etkileyen ölümcül bir hastalıktır. İnsanlara geçtiğinde “variant Creutzfeldt-Jakob Hastalığı (vCJD)” olarak adlandırılır ve ciddi sağlık sorunlarına yol açar” ifadelerini kullandı.
GIDA YOLUYLA NASIL BULAŞIR?
“Gıda Yoluyla Nasıl Bulaşır?” sorunu da yanıtlayan Öymen, “Deli dana hastalığına (BSE) sebep olan etken, “prion” adı verilen anormal bir proteindir. Bu prionlar, özellikle sığırın beyin, omurilik, göz, dalak ve ince bağırsak gibi sinir sistemi ve lenf dokularında yoğun şekilde bulunur. İnsanlara bulaşma yolu, bu dokuların gıda zincirine karışması ve tüketilmesidir.
Normal kas dokusunda (örneğin biftek) risk çok daha düşüktür, ancak kıyma ve işlenmiş ürünlerde hangi parçaların kullanıldığı net bilinmediği için bulaşma ihtimali artabilir” dedi.
PİŞİRME İLE YOK OLUR MU?
Vatandaşların en sık sorduğu sorulardan biri olan “Pişirme ile Yok Olur mu?” sorusunu da değerlendiren Öymen, “BSE’ye sebep olan prionlar ısıya ve pişirmeye karşı olağanüstü dirençlidir. Kaynatmak, haşlamak, kızartmak veya fırınlamak prionları yok etmez.
Yani “iyi pişirirsek sorun olmaz” düşüncesi yanlıştır. Bu nedenle asıl korunma yöntemi riskli dokuların gıda zincirine hiç girmemesi ve denetimlerin sıkı olmasıdır” ifadelerini kullandı.
Gıda Mühendisleri Odası ayrıca halkı bilinçlendirmek amacıyla ürün seçimleriyle ilgili olarak özellikle dikkat edilmesini gereken önlemleri listeledi:
ET VE ET ÜRÜNLERİ SEÇİMİ
- “Etinizi mutlaka resmi denetimlerden geçen kasap ve marketlerden satın alınız.
- Ambalajlı ürünlerde etiket, üretim ve son kullanma tarihi mutlaka kontrol edilmelidir.
- Kıyma ve hazır ürünler (sucuk, salam, sosis vb.) yalnızca izinli ve kayıtlı işletmelerden temin edilmelidir”
KIYMA VE İŞLENMİŞ ET ÜRÜNLERİ
- “Kıyma satın alırken kasapta gözünüzün önünde tek parça etten çekilmesini talep ediniz.
- Karışım ürünlerde (kıyma, sakatat karışımı köfte harcı vb.) risk artabileceği için güvenmediğiniz yerlerden alım yapmayınız”
“KAÇAK VEYA DENETİMSİZ ETLERDEN KAÇININ”
- “Sokakta, izinsiz ya da belgesiz kesilen hayvanların etleri kesinlikle tüketilmemelidir.
- Kaynağı ve menşesi belli olmayan ürünlerden uzak durulmalıdır”
“RİSKLİ DOKULARIN TÜKETİMİNDEN KAÇININ”
- “Beyin, omurilik, dalak, ince bağırsak gibi dokular BSE açısından yüksek risk taşımaktadır.
- Bu dokuların tüketilmemesi, yemeklerde kullanılmaması gerekmektedir”
YETKİLİLERE ÇAĞRIMIZ
Yetkililere çağrıda da bulunan Gıda Mühendisleri Odası, Et ithalatında ve yerel kesimlerde sıkı veteriner kontrolleri yapılması ve riskli ülkelerden et ithalatına izin verilmemesi gerektiğini vurguladı.
Kesimhanelerde riskli dokuların gıda zincirine girmesinin engellenmesi gerektiğini de vurgulayan Oda, bu dokular uygun şekilde imha edilmesi gerektiğini ve kamuoyunun düzenli olarak ve şeffaf biçimde bilgilendirilmesi gerektiğini ifade etti.
Oda basın duyurusunu “Gıda güvenliği bir tercih değil, toplum sağlığının teminatıdır. Deli dana hastalığından korunmanın tek yolu denetimli, kayıtlı ve güvenilir gıdaya ulaşmaktır. Daha fazla can kaybı yaşanmaması için halkımızınbilinçli, yetkililerin ise sorumlu davranması hayati önem taşımaktadır” açıklamasıyla sonlandırdı.
