Avrupa Komisyonu Başkanı von der Leyen, Birleşmiş Milletler çerçevesinde müzakerelerin devam ettirilmesi gerektiğini söyledi.
Avrupa Komisyonu Başkanı von der Leyen, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde düzenlenen ortak basın toplantısında konuştu.
Suriye’de Esed rejiminin yıkılışının Suriye halkı için yeni bir ümit vadettiğini söyleyen von der Leyen, bunun da beraberinde getirdiği riskler olduğunu ifade etti.
Von der Leyen, “Sahada son derece kırılgan ve değişken bir durum var. Dolayısıyla bu konuyla ilgili gelişmeleri yakından takip ediyoruz. Suriye halkının barışçıl bir geçiş dönemine ihtiyacı var. Bu geçiş dönemi toprak bütünlüğünü ve egemenliğini koruyacak bir geçiş dönemi. Aynı zamanda, devlet kurumlarını koruyacak bir dönem olmalı.” diye konuştu.
Suriye halkının bütün çeşitliliğiyle isteklerine cevap verebilecek bir süreç olması gerektiğini dile getiren von der Leyen, milli birliğe saygı duyulması ve azınlıkların da korunması gerektiğine dikkati çekti.
Von der Leyen, Avrupa Birliği’nin (AB) bu süreçte atacağı adımlara değinerek, en üst seviyedeki diplomatın Şam’a geri döneceğini vurguladı.
AB insani yardım ekiplerinin Şam’da bulunduğunu da belirten Von der Leyen, şöyle devam etti:
“Biz, her zaman aslında Suriye’de mevcudiyetimizi koruduk ve ihtiyacı olanlara destek vermeye devam ettik. Herhangi bir temas, herhangi bir işbirliği ve herhangi bir finansman olmadan Esed rejimine, biz oradaydık ancak şu anda bütün bu adımları artırmalıyız ve doğrudan aslında Heyet Tahrir Şam (HTŞ) ile ve tüm diğer temsilcilerle angajmanımızı sürdürmeliyiz.”
Von der Leyen, Suriye’nin bir an önce ayağa kalkması ve temel hizmetlerin yanı sıra elektrik ve su gibi hizmetlerin sağlanması için çalışmaların sürdürülmesi gerektiğini kaydetti.
“BU YIL İNSANİ YARDIMIMIZI 160 MİLYON EURO’YA ÇIKARDIK”
Von der Leyen, insani yardım için hava köprüsü kurulduğuna ve ilk teslimatın bu hafta içerisinde yapılacağına işaret ederek, “Bu yıl, insani yardımlarımızı 160 milyon Euro’ya çıkardık.” şeklinde konuştu.
Avrupa’nın halihazırda Suriye’nin en büyük donörü olduğunun altını çizen von der Leyen, şunları kaydetti:
“2011’den bu yana yıllık düzenlediğimiz Suriye konferanslarında 33 milyar Euro’dan fazla katkıda bulunduk ve bu desteğe devam etmeliyiz. Bu desteği tabii ki yeni bir odakla gerçekleştirmeliyiz. Yeniden yapılanmaya odaklanmalıyız ve bu tabii ki adım adım uygulanacak bir yaklaşım olmalı. Bütün bunları yaparken aynı zamanda müeyyidelerin kaldırılmasından da bahsetmeliyiz. Ancak tabii ki gerçek anlamda barışçıl bir geçiş dönemi yaşanırsa bu mümkün olabilecektir.”
Suriye halkının evlerine geri dönme ve hayatlarını yeniden inşa edebilme ümidinin en doğal duygulardan biri olduğunu ifade eden von der Leyen, öngörülebilirlik olmadığı için çok dikkatli hareket edilmesi gerektiğini vurguladı.
Von der Leyen, mültecilerin geri dönüşlerinin “gönüllü, güvenli ve onurlu” bir şekilde olması gerektiğine dikkati çekerek, Birleşmiş Milletler Yüksek Komiserliği ile çalışılarak gerekli koşulların yerine getirildiğinden emin olmak istediğini kaydetti.
Türkiye’nin önemli bir role sahip olduğunu dile getiren von der Leyen, şunları söyledi:
“Türkiye’nin bölgenin istikrarı için, bölgeye istikrar gelmesi için çok önemli bir rolü var. Terörizme karşı birlikte çok dikkatli olmalıyız. Özellikle de Doğu Suriye’de DEAŞ’ın yeniden canlanması riski var. Bunun olmasına izin veremeyiz. Türkiye’nin de meşru güvenlik endişelerine mutlaka cevap verilmesi ve bunların karşılanması gerekiyor. Aynı zamanda, tüm Suriyelilerin bütün azınlıklar dahil olmak üzere güvende olmasını sağlamak gerekiyor.”
“ARAMIZDAKİ TİCARET 206 MİLYAR EURO’YA ULAŞTI”
Von der Leyen, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Türkiye-AB ilişkilerini değerlendirme fırsatı bulduğunu söyleyerek, bu ilişkinin karmaşık olduğu kadar zengin ve ileriye doğru devam ettiğine dikkati çekti.
Bu sebeplerden dolayı, ikinci görev süresinin başında ziyaretinin ilkini Ankara’ya düzenlediğini hatırlatan von der Leyen, ekonomik ilişkilerin her zamankinden daha güçlü olduğunu dile getirdi.
Von der Leyen, “Aramızdaki ticaret 206 milyar Euro’ya ulaştı ve bu bir rekor. Avrupa Birliği Türkiye’nin en büyük ticaret ve yatırım ortağı.” diyerek, niyetinin bunu daha da ileriye taşımak ve güçlendirmek olduğunu kaydetti.
Türkiye ile ekonomi konusunda üst düzey diyalog mekanizması başlatılacağını duyuran von der Leyen, AB yatırım bankasının Türkiye’de yeniden angaje olması için çalışmaların başlatılacağını anlattı.
“TÜRKİYE GÖÇ YÖNETİMİ KONUSUNDA, DOĞU AKDENİZ ROTASINDA SON DERECE KİLİT ORTAĞIMIZ”
Von der Leyen, Türkiye ile güncellenmiş bir gümrük birliği müzakereleri başlatmayı büyük bir istekle beklediğini belirterek, “Tabii ki burada ilerleme olacak. Ancak bunun için gerçekten güçlü bir çaba sarf etmek gerekiyor. Ticaret engellerine mutlaka değinmeliyiz.” dedi.
Aynı zamanda Rusya’ya karşı uygulanan yaptırımların devre dışı bırakılmasıyla ilgili konuların değerlendirildiğini ifade eden von der Leyen, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ile ilgili de Birleşmiş Milletler çerçevesinde müzakerelerin devam ettirilmesi gerektiğini söyledi.
Von der Leyen, Türkiye’nin yıllar içinde milyonlarca kişiye ev sahipliği yapmasına ilişkin, şunları kaydetti:
“Bu çerçevede biz de bu çabanızda sizin yanınızda durduk. 2011’den bu yana AB neredeyse 10 milyar Euro’yu mültecilerin ve ev sahibi toplumun desteklenmesi için sağladı. Bu çerçevede çok büyük bir mutlulukla şunu duyurmak istiyorum, ilave bir 1 milyar Euro 2024 için şu anda tahsis edilmiş durumda. Bu, başka şeylerin yanı sıra mültecilerin sağlık sistemini ve eğitim çalışmalarını destekleyecek. Aynı zamanda göç ve sınır güvenliği konularına odaklanacak ve Suriyeli mültecilerin gönüllü dönüşü de desteklenecek. Sahada gelişmeler devam ettikçe bu 1 milyarı Suriye’deki ihtiyaçlar ortaya çıktıkça onlara da tahsis edebiliriz.”
Türkiye’nin göç yönetimi konusunda, Doğu Akdeniz rotasında son derece kilit bir ortak olduğunu vurgulayan von der Leyen, “Bu çerçevede paylaştığımız öncelikler için birlikte çalışmalı ve sınır yönetimi, göçmen kaçakçılığıyla mücadele ve vize konularındaki çabalarımızı daha yoğunlaştırmalıyız.” diye konuştu.
Von der Leyen, Suriyelilerin yönlendirdiği ve sahiplendiği bir siyasi dönüşümü desteklemek ve aynı zamanda bir aday ülke olarak Türkiye ile AB arasındaki ilişkiyi derinleştirmek için çok fazla şeye ulaşılabileceğine inandığını belirterek, ilerleyen zamanda bu çerçevede iyi işbirliğini devam ettirmeyi büyük bir istekle beklediğini dile getirdi.
ERDOĞAN “AB ÜYELİĞİ TÜRKİYE İÇİN HEDEF OLMAYI SÜRDÜRÜYOR”
TC Cumhurbaşkanı Erdoğan da, “Avrupa Birliği üyeliği Türkiye için stratejik hedef olmayı sürdürüyor. Üyeliğimizin ülkemize olduğu kadar birliğe de önemli katkılar yapacağı açıktır. Son gelişmeler Türkiye’nin kilit ülke konumunu daha da perçinlemiştir.” ifadelerini kullandı.
Başkan von der Leyen ve heyetiyle görüşmelerin öncelikli gündeminin ilişkileri canlandırmak için atılabilecek ortak adımlar olduğunu belirten Erdoğan, “Türkiye’nin üyelik perspektifini güçlendirecek yeni bir vizyon ortaya koymalarını beklediğimizi kendilerine ilettim. Ortak çıkarlarımızın bazı üyelerin kısır gündemlerine esir edilmemesi gerektiğini vurguladım.” dedi.
ESAD SONRASI SURİYE’DE YENİ DÖNEM
Geçtiğimiz günlerde Türkiye’nin ve AB’nin Suriye’nin istikrarına ve güvenliğine verdiği önemin altını çizdiğini belirten Erdoğan, “Bugünkü görüşmemizde Suriye sahasındaki son gelişmeleri detaylıca ele aldık. Suriye’nin egemenliği ile toprak bütünlüğünün muhafazası başta olmak üzere katılımcı bir idarenin tesisi konusunda hemfikir olduğumuzu gördük.” ifadelerini kullandı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “61 yıllık zulmün, baskının, karanlığın ardından yıkılan Baas rejimi geride kelimenin tam anlamıyla büyük bir enkaz bıraktı. Yaklaşık bir milyon insanı katledilmiş, nüfusunun yarısı yerlerinden edilmiş, 13 yıldır süren çatışmalardan bitap düşmüş bir Suriye ile karşı karşıyayız.” diye konuştu.
“SURİYE TEK BAŞINA AYAĞA KALKAMAZ”
Suriye halkının bu ağır yükün altından tek başına kalkmasının mümkün olmadığını belirten Erdoğan, “Suriye’nin komşularının, dost ve kardeş ülkelerin, AB ile uluslararası kuruluşların güçlü desteğiyle süratle ayağa kalkması lazım. Uluslararası toplum 13 yıl boyunca katliama uğrarken Suriye halkına maalesef yeterli desteği vermedi, veremedi. Şimdi bunu telafi etmek mümkündür. Bunun yolu da Suriye’nin inşa ve imar çabalarına destek olmaktan geçiyor.” ifadelerini kullandı.
Şam Büyükelçiliği’nin 12,5 yıllık aranın ardından cumartesi günü yeniden faaliyete geçtiğini aktaran Erdoğan, Türkiye’nin Suriyeli kardeşlerine desteğe devam edeceğini vurguladı.
