Kanser, son yıllarda giderek artan ve ölüme neden olan hastalıklar arasında kalp damar hastalıklarından sonra ikinci sırada yer almaktadır. Birçok insan kanser hastalığını kötü bir talih olarak nitelendirmektedir ve çevresel nedenlerle geliştiğini düşünmektedir. Beslenme ve Diyet Uzmanı Gültaç Dayı, yanlış beslenme alışkanlıkları, yetersiz fiziksel aktivite, hareketsiz yaşam, sigara ve alkol kullanımı, güneş ışınlarına yoğun olarak maruz kalınması ve stres gibi etmenlerinde kanserin oluşmasına neden olan başlıca faktörler olduğunu hatırlatıyor.
Doğru beslenme programı ile kanser riskinizi azaltın
- En önemli nokta yeterli ve dengeli beslenerek bağışıklık sisteminizi güçlü kılmanızdır. Bunun için bir gün içinde bütün besin gruplarından dengeli bir biçimde almalısınız. Günde en az 6-8 porsiyon taze sebze-meyve tüketimi sizin için son derece faydalıdır.
- Şişmanlık kansere davetiye çıkarır. Bu nedenle ideal kilonuzda kalmaya gayret ediniz. Aşırı yağlı beslenmeyiniz (yağlı etler, derili tavuk ve hindi, yağlı peynirler vb. ). Gıda alışverişinizi yaparken az yağlı olanları tercih ediniz. Örneğin yağı azaltılmış süt, yoğurt, peynir veya yağsız etler gibi.
- Kansere karşı etkili olan, fitokimyasal denilen maddeleri içeren bazı besinler vardır. Örneğin; brokoli, domates, pancar, kırmızıbiber, karnabahar, brüksel lahanası, turp, soya fasulyesi, ıspanak, üzüm çekirdeği, kuru erik, kuru üzüm, böğürtlen, çilek, muz, portakal, kivi, avokado, yeşil çay gibi. Bunlar vücudunuza giren kanser yapıcıları zararsız hale getirirler. Bu yüzden öğünlerinizde bol miktarda bulundurun.
- Sarımsak, soğan, maydanoz, nane gibi sebzeleri yemek hazırlarken bol miktarda kullanın.
- Sebze ve meyveler mevsiminde ve taze tüketilmeli, doğal üretim olanlar tercih edilmelidir.
- Meyve suları sıkıldıktan hemen sonra içilmelidir. Hazır satılanlar tercih edilmemelidir.
- Size yararlı vitaminlerden yararlanabilmeniz için salata yaparken yeşil yapraklı sebzeleri elinizle parçalayınız, bıçak kullanmayınız ve uzun süre bekletmeden tüketiniz.
- Tahıllar ve kuru baklagiller önemli besin kaynağıdır. Ancak mümkün olduğu kadar sanayi muamele edilmemişleri seçilmelidir. Örneğin beyaz ekmek yerine tam buğday unundan imal edilmiş kepekli, çavdarlı ekmek tüketmek, beyaz pirinç yerine esmer pirinç tüketmek gibi.
- Sebze ve kurubaklagiller pişirilmeden önce mutlaka çok iyi yıkanmalıdır. Besinlerin üzerinde kalan tarım ilacı kalıntıları kanserojendir ve pişirilmeyle etkileri kaybolmaz.
- Kurubaklagil ve tahıllar nemli yerlerde değil kuru ve karanlık yerlerde saklanmalıdır. Nemli yerlerde uzun süre saklanan bu besinler üzerinde oluşan küf toksinleri, hastalığın başlamasını kolaylaştırır.
- Haftada en az 2 gün balık yenilmelidir.
- Günde 8-10 bardak su içmeyi alışkanlık haline gitirin.
- Süt ve süt ürünleri ( yoğurt, ayran, peynir vb) iyi bir kalsiyum kaynağıdır. Yağsız olmak kaydıyla düzenli bir şekilde alınmalıdır.
- Gün içinde demleme bitki çaylarından içmeniz faydalı olur. Örneğin; ıhlamur, adaçayı, kuşburnu çayı, rezene vb. Bunun dışında 2 fincanı aşmamak şartı ile kahve içmek de faydalı olabilir.
- Bitkisel kaynaklı yağları, aşırı tüketmeyiniz. Çünkü aşırı alındığında, hücre hasarı ve bağışıklık mekanizmasında doğrudan veya dolaylı zararlı etkileri vardır. Tercihinizi daha çok zeytin yağdan yana kullanınız.
- Salam, sosis ve sucuklara katılan katkı maddeleri vücudumuzda kanser yapıcı ajanlara dönüşürler. Bu yüzden ya hiç yenilmemeli ya da seyrek ve az miktarda tüketilmelidir.
- Beyaz şeker ve beyaz şekerle hazırlanan tatlılar hiç tüketilmemelidir veya miktarı çok azaltılmalıdır.
- Fazla tuz tüketimi genel sağlığınızı olumsuz etkiler. Bu yüzden az tuzlu yemek alışkanlığı kazanılmalıdır.
- Yüzeyi yanmış besinlerden uzak durmaya çalışınız. Örneğin; kabuğu yanmış ekmek, kavrulmuş ve üzerinde yanıklar oluşmuş leblebi, yüzeyinde yanık halkaların olduğu gözleme ve bazlama, kenarı yanık kek, susamı yanmış simit, fazla kızarmış ekmek, yanık kestane vb.
- Karamelizasyon denilen şekerin yakılması işlemi sizin için zararlıdır. Kazandibinin yanık yüzeyi, krem karamel, karamelli yaş pastalar tüketilmemelidir.
- Pişirme yöntemi çok önemlidir. Haşlama, buğulama, ızgara, fırında pişirme daha sağlıklıdır. Yemek yaparken malzemeleri (soğan, salça, et, sebze vb.) kavurmadan çiğden pişirmek en doğrusudur.
- Etli yemeklerde et önce suda pişirilmeli sonra sırasıyla diğer malzemeler eklenmelidir.
- Eti kömürde uzun süre pişirmek (mangal) veya kızgın yağda kızartmak sizin için zararlıdır. Eti haşlama, ızgara veya fırında pişirmek en doğru yöntemdir.
- Dondurucudan çıkarıp çözdürdüğünüz gıdaları kesinlikle tekrar dondurmayınız.
- Sigara ve diğer tütün ürünleri kesinlikle kullanılmamalıdır. Hatta kullananların yanında bulunulmamalıdır.
- Alkollü içecekler ya hiç alınmamalı ya da günde bir kadeh şarap ölçüsü aşılmamalıdır.
- Haftada birkaç kez 10-15 dakika güneş ışığına çıkan. Güneş ışığından alınan D vitamini kansere karşı koruyucudur. Ancak güneşin yoğun olduğu saatlerde uzun süre güneş ışığına maruz kalmanın da cilt kanserine yol açacağını unutmayın.
- Haftada 5 gün, günde 30 dakika orta ağırlıkta bir egzersiz ya da spor yapın.
- Uykusuz kalmayın. Düzenli uyku bağışıklık sisteminizin iyi çalışmasını sağlar.
- Stressiz yaşam, iyi aile ilişkileri, iyi arkadaşlar ve dertlerinizi paylaşma sağlığınıza katkıda bulunur.
Sağlıklı günler dilerim…
