Çiftlerin Dikkatine !
İlişkide yaşanılan çatışmalarda başa çıkma yolları nelerdir?
Bireyin yaşamı boyunca kurduğu insan ilişkileri göz önünde bulundurulduğunda, evlilik bu ilişkilerin en önemlilerinden biri olduğu söylenebilir. Bunun yanında uyumlu bir evliliğin eşler üzerindeki etkileri mutlu olmak ve evlilikten doyum sağlamak şeklinde sıralanabilir.
Eşler aile olma sürecinde evlilik ilişkilerinde mutlu bir ortam inşa etmeye çalışırken birçok zorlukla karşılaşırlar. Yaşam alanları, bir evin ve ailenin üyesi olmak, ekonomik şartlar, aile rolleri ve ilişkileri gibi birden fazla durumla baş etmek zorunda kalırlar. Bu durum çatışmaları da beraberinde getirir. Çatışmanın aslında yaşamın bir parçası olduğu gibi evlilikte de kaçınılmaz olduğu ve eşlerin çatışmayı ele alış biçimi ve davranışlarına bağlı olarak yapıcı veya yıkıcı sonuçlar doğurduğunu söylemek mümkün.
Çiftlerden bazıları kavgayı tercih etmezken, bazıları kavgayı çözüm olarak görür veya bazı çiftler saygı çerçevesinde çözüm arayışına yönelirken bazıları da iletişim kurmaktan kaçınır. Dolayısıyla çatışma ortamlarının oluşmasından çok eşlerin böyle bir durum karşısında ortaya koydukları çözümler yani çatışma çözüm stilleri önemlidir. Çatışma stilleri, paylaşılan ortamda bir çatışma oluştuğunda kişinin nasıl tepki verdiğidir. Çiftlerin neden çatıştıklarından çok çatışmaya yönelik nasıl çözüm geliştirdikleri önem taşımaktadır.
Özen (2006) tarafından geliştirilen Çatışma Çözüm Stilleri Ölçeği ’ne bakıldığında ölçek 4 alt boyuttan oluşmaktadır. Bu boyutlar; boyun eğme, geri çekilme, olumsuz çatışma ve olumlu çatışma şeklindedir.
Boyun eğme; Bireyin kendi fikrini savunamaması ve genellikle dominant eşin istekleri ve fikirleri önem arz etmektedir. Fakat yaşanan bu durum ilişkiye zarar vermektedir. İlişkide bir tarafın sürekli boyun eğen bir davranış sergilemesi, çiftlerin algılanan problem çözme becerilerinin düşmesine neden olmaktadır ve bu durum, evlilik doyumunu azaltmaktadır.
Geri çekilme; Kaçınma anlamında sıklıkla kullanılan bu durum, çatışma konusunu tartışmaktan çekinmeyi ya da reddetme veya sessiz kalmayı kapsamaktadır. Geri çekilme çatışma çözme stilinde, eşlerden birinin sorgulayıcı ve eleştirel yaklaşımı ön plandadır. Diğer eş ise bu durum daha edilgen kalmaktadır.
Olumsuz çatışma çözüm stili: Çatışma anındaki fiziksel ve sözel saldırganlığı kapsayan yıkıcı ve yıpratıcı davranışlar olduğunu belirtmektedir. Burada ifade edilen çatışma çözüm stilleri ise genellikle çocukluk döneminde öğrenilmektedir ve bu dönemde çatışma çözüm stillerine bağlı kaldıkları ve yaşamları boyunca gerekli gördükleri yerlerde sahip oldukları bu stilleri kullandıkları elde edilen bilgiler arasındadır.
Olumlu çatışma çözüm stili; Olumsuz çatışma çözüm stilinin tam tersi davranışları kapsamaktadır. Olumlu çatışma çözüm stilinde çatışma konusunu tartışma ve eşler için en doğru çözümler geliştirme gibi yıkıcı olmayan çatışmayla başa çıkma şeklinde açıklanmaktadır. Bunun yanında olumlu çatışma çözüm stili, ilişki dinamiklerinin yapıcı yollar kullanılarak çatışmayla başa çıkabilir hale getirilmesini içermektedir. Eğer çatışmayla olumlu ve yapıcı bir yöntem izlenerek baş edilirse ilişki istikrarı ve doyumu artmakta, fakat çatışma olumsuz ve yıkıcı bir şekilde ele alınırsa ilişki doyumu azalmakta ve ilişkinin ömrü de kısalmaktadır.
Yakın Doğu Üniversitesi, Uzm. Psk. Seren Kızılkaya
